اضواء على تاريخ مصر فى الحقبة القبطية

السؤال الاول :- بم تفسر :-
1- اعتبار القرن الثالث الميلادى بدايه الحقبه القبطيه فى مصر:-
:لان فى ذلك الوقت سادت اللغه القبطيه و انتشرت الديانه المسيحيه و تأثرت بها كافه نواحى النشاط فى مصر
2- وجدت المسيحيه ارضا خصبه فى مصر و فى نفوس المصريين:-
1- تدين الشعب المصرى
2- سيطرت العقائد الدينيه على عقول المصريين
3- ربط المصرى بين الدين و الوطن
4- ارتباط المصريين بالكنيسه المصريه و مذهبها ورفض قرارات كنيسه الدوله البيزنطيه
5- وجد المصريين فى المسيحيه تعبيرا و رفضا للوجود الرومانى
3- كان للرهبانيه فى مصر اثر كبير فى بلدان العالم الخارجى:-
- لانها انتقلت من مصر الى العالم الخارجى و فى جميع هذه الاديره تم الاسترشاد بقواعد الرهبانبه المصريه
4- صلاحيه مصر بأرضها و منحها للرهبايه :-
* تمتع مصر بصحراء واسعه كانت مأوى يلجاء اليها الرهبان
* تمتع مصر بمناخ معتدل مشجع الرهبان على الخروج الى الصحراء
5- تعدد وظائف الاديره فى الحقبه القبطيه :-
:كانت مراكز علميه لعلوم الكنيسه
:قام الرهبان بأنشاء المدارس لعليم الاقباط
:قام الرهبان بالكتابه و التأليف
:قام الرهبان بنسخ الكتب بمكتبه الدير
6- سمو مكانه بطريركيه الاسكندريه :-
* اعتراف نيقيه بأن لبطريك الاسكندريه السياده الدينيه على اساقفه مصر و ليبيا و برقه
* الادوار الوطنيه المشرفه لبطاركه الاسكندريه
7- يعتبر عصر الامبراطور دقلديانوس عصر الاضطهاد الاكبر:-
:لانه اصدر مرسوما بهدم الكنائس و حرق الكتب المقدسه و اعدام كل من يتبع التعاليم المسيحيه و بلغ عدد الشهداء الى 800 الف شهيد فى مصر
8- اصدر الامبراطور قسطنطين مرسوم ميلان :-
* ليعلن سياسه التسامح مع الديانه المسيحسه جبنا الى جنب مع الديانه الوثنيه
9- لم ينس الفنان القبطى مصريته :-
:لانه ظل محتفظا بخصائص الفن الفرعونى بعد ان حول الرموز المصريه القديمه الى رموز مسيحيه
10- شهرة شنوده الاتربى :-
* لانه حافظ على نظام الرهبانيه الجماعيه و كان ذا ذوق ادبى و استطاع بفض كتابته ان يثير النزعه القوميه المصر يه
11- هروب بطريك الاسكندريه المصرى بنيامين الى الصحراء:-
:هروبا من بطش السلطات البيزنطيه التى ارادت فرض مذهب هرقل الدينى
12- انفصال كنيسه الاسكندريه عن كنائس بيزنطه :-
بسبب ادانه مجمع خلقيدونيه كنيسه الاسكندريه بزعم خروجها عن القواعد الايمان
13- اختلاف الباحثين حول تحديد الحقبه القبطيه:-
* البعض يرجع بدايتها الى دخول المسيحيه مصر فى القرن الاول
* البعض الاخر يرجع بدايتها الى القرن الثانى الميلادى عندما نشات فيها اللغه القبطيه
*يرى بعضهم انها بدات عام 313م عندما اعترف قسطنطين بالمسيحيه
يمكن التوفيق بين هذه الاراء بأعتبار القرن الثالث الميلادى بدايتها عندما سادت اللغه القبطيه و انتشرت الديانه المسيحيه
14-اشتداد الحركه العلميه بعد ظهور المدارس غير التابعه للكنيسه بالاسكندريه
:لانها كانت تضمن الطلاب المسيحيين او الوثنيين فأشتدت المنافسه بين الفريقين
15- قتل الفيلسوف هيباشيا فى الاسكندريه
لانها ارادت ان تجعل الاسكندريه مسيحيه الطابع و الصبغه و تقضى على اى صفه و ثنيه :
16- ظهور حركه الرهبنه فى مصر
:بسبب اضطهاد الاباطره الرومان لمسيحى مصر

السؤال التانى :- ما النتائج التى ترتبت على :-
1- اصدار الامبراطور قسطنطين مرسوم ميلان :-
:ادى ذلك الى اعلان سياسه التسامح مع الديانه المسيحيه جنبا مع الديانه الوثنيه
2- ادانه مجمع خلقيدونيه كنيسه الاسكندريه عا 451م :-
:ادى ذلك الى انفصال كنيسه الاسكندريه عن الكنائس البيزنطيه و روما و بدء سلسله اضطهاد مذهبيه ضد المسيحيين المصريين
السؤال الثالث :- وضح معنى :-
1- الشحنه السعيده :-
:اسم اطلقه المصريون على احمال القمح التى كانوا يرسوها صباح كل يوم للدوله البيزنطيه
2- الرهبانيه :-
:فى اعتزال شئون العالم و هجر الدنيا و البعد عن مشاغل الدنيا فى زهد وصلاه
3- مرسوم ميلان :-
:مرسوم اصدره الامبراطور قسطنطين اعلن فيه سياسه التسامح مع الديانه المسيحيه جنبا مع الديانه الوثنيه
4- قبطى :-
:كلمه تعنى مصر مشتقه من الكلمه اليونانيه جيبتوس التى استعملها اليونانيين كأسم لمصر و كلمه قبطى تعنى مسيحى بعد الفتح العربى
5- الملكانى :-
:اسم اطلقه المصريون على مذهب هرقل الدينى اى الخاص بالملك
6- الحقبه القبطيه :-
:هى الفتره التى انتشرت فيها اللغه القبطيه و الديانه المسيحيه فى انحاء مصر و يعتبر القرن الثالث الميلادى برايتها فى مصر
7- كوكب البريه :-
:هو لقب اطلق على الانباء انطون او المتوحدين فى الرهبانيه بمصر
السؤال الرابع :- قارن بين :-

ادب العظات ادب الحكمه
يتناول الموضوعات الدينيه و اتخذ شكل مواعظ تتعلق بالامور الدنيويه شمل قصص القدسيين وسرح الاناجيل و تراجم شهداء الاقباط و الغرض منه العظه و الحث على الفضائل و مكارم الاخلاق
الرهبانيه الانفراديه الرهبانيه الجماعيه (الشركه )
يقوم الراهب بتدبير طعامه و ملبسه دون مساعده و ينطلق فى الصحارى لا يرى اد و من اوائل المتوحدين الانبار انطون الذى يطلق عليه كوكب البريه اسسه الراهب باخوم و قد اقام دير محاط بور يعيش بداخله عدد من الرهبان كلا فى صور معته و بعد و فاه باخوم حافظ شنوده الاتربى على نظام الرهبانيه الجماعيه

السؤال الخامس:- اذكر خصائص الحقبه القبطيه فى مصر :-
:التواصل مع الماضى
:ارتباط المفهوم الدينى بالوطن
السؤال السادس :- ضع بين القوسين ما تشير اليه كل عباره :-
1- اصدر مرسوم ميلان (قسطنطين)
2- اسم اطلقه العرب على مصر (دار القبط )
3- اسس نظام الشركه او الرهبانيه الجماعيه (باخوم )
4- استطاع بفضل كتاباته ان يثير النزعه القوميه المصريه
(شنوده الاتربى )
5- من اقواله العمل عباده (باخوم )
6- اعترف بأن لبطريرك الكنيسه المصريه السياده الدينيه على اساقفه مصر و ليبيا و برقه (مجمع نيقيه )
7-ادب اتخذ شكل مواعظ تتعلق بالامور الدنيويه (ادب العظات )
8-احد المؤرخين فى الحقبه القبطي (حنا النقيوس )
9- وضع اللبنه الاولى لحركه استهدفت ايقاظ الوعى القومى المصرى
(شنوده الاتربى )
10-عرف بسماحته و عدل و لقب بالفاروق (عمر بن الخطاب )
11-انتصر فى معركه حصن بابليون (عمر بن العاص )
12- اعاده عمر بن العاص الى منصبه زئيسا للكنيسه القبطيه فى الاسكندريه (بنيامين )
13-حافظ على نظام الرهبانيه الجماعيه (شنوده الاتربى )
14-ادب شمل قصص القدسيين و شرح الاناجيل (ادب الحكمه )
15-اسم اطلق على مذهب هرقل الدينى (الملكانى )
16-اعتزل فى جبل القلزم (الابنا انطوان )
17-اطلق عليه ابى الشركه (شنوده الاتربى )
18- اعتزال شنوده العالم و هجر الدنيا بمتاعها (الرهبانيه )
19-اصدر قراره بأن يقوم جميع المواطنين يالسجود لتمثاله واحراق النجور عند قدامى التمثال (سبتيموس )
20- سمى عصره بعصر الاضطهاد الاكبر (دقلديانوس )
21-اول المتوحدين فى تاريخ الرهبانيه المصريه (الانبا انطوان )
22-انشأ المدرسه المسيحيه بالاسكندريه (القديس مرقس )
23-اشهر فلاسفه مدرسه الاسكندريه (هيباشيا )
24-ادان كنيسه الاسكندريه بزعم خروجها عن قواعد الايمان
(مجمع خلقدونيه )
السؤال السابع :-اكمل العبارات الاتيه :-
1- اعترف الامبراطور قسطنطين بالديانه المسيحيه عام ................. (313)
2- كان المصريون يقدمون للدوله البيزنطيه احمالا من القمح تعرف بأسم ............. (الشحنه السعيده )
3- يعتبر المصريون اول سنه من حكم الامبراطور ............ بدايه التقويم القبطى (دقلديانوس )
4- عقد اول المجامع المسكونيه العالميه عا م............. (325م )
5- اشهر فلاسفه مدرسه بالاسكندريه ................ (هيباشا )
6- يمكن القول ان ............ بدايه الحقبه القبطيه
(القرن الثالث الميلادى )
7- كلمه قبطى تعنى ........... مشتقه من الكلمه اليونانيه ..........
(مصر – جيبتوس )
8- فى الحقبه القبطيه ظهرت لغه و طنيه هى اللغه ............
(القبطيه )
9- انتعشت تعاليم القديس مرقص فى ................. (الاسكندريه )
10- بداء اضطهاد المسيحيين فى عصر الامبراطور ............... الذى كان مصاب ب ............
(نيرون – جنون العظمه )
11- عرف عام 284م بعام .............. (الشهداء )
12- ارتبط بظهور المسيحيه فى مصر ظهور .............
( الرهبانيه )
13-اتخذت الرهبانيه شكلين هما ................ ...............
(الرهبنه الانفراديه – الرهبنه الجماعيه )
14-يطلق على الرهبنه الانفرايه ............ و الجماعيه .............
(العزله التامه او التوحد – الشركه )
15-سلك ............ درب الانبا انطوان فى الرهبانيه (الانبا بولا )
16-كانت ........... مراكز علميه متازه لعلوم الكنيسه (الاديره )
17-يعتبر ........... اول المجامع الدينيه العالميه (مجمع نيقيه )
18-اصبحت ............. حاضره الثقافه و العلم و الادب فى الحقبه القبطيه (الاسكندريه )
19-انتصر عمر بن العاص على البيزنطنيين فى معركه ......... فى ............. (حصن بابليون – 9 ابريل 641م )
20-لقب ............ بلقب الفاروق (عمر بن الخطاب )
21- من انواع الادب القبطى ........... ...............
(ادب الحكمه – ادب العظات )
22-فر بطريرك الاسكندريه ................. الى الصحراء هروبا من بطش السلطات البيزنطيه سنه ...........
(بنيامين – 630م)
23- من بين شهداء الاقباط فى عصر دقلديانوس القديسه ............ فى الدلتا و القديسه ........ فى الاسكندريه
(دميانه - كاترين )
24-لفظ راهب باللغه القبطيه هى ..............
(موناخوس)
25-من اشهر اطباء الاسكندريه فى الحقبه القبطيه ....... ....... ....
(بازيليكوس – سرجيوس – اتيكيوس )

التاريخ الحدث
284م بدايه التقويم القبطى ( عام الشهداء )
313م اصدار مرسوم ميلان
325م عقد مجمع نيقيه اول المجامع المسكونيه العالميه و اعترف بسياده الكنيسه المصريه على
اساقفه ليبيا و برقه
451م ابطال اللغه اليونانيه فى الطقوس الكبسيه فى مصر
ادانه مجمع خلتقيدونيه كنيسه الاسكندريه
630م فرار البطريرك بنيامين الى الصحراء
19 ابريل 641م انتصار عمر بن العاص فى معركه حصن بابليون
17 سبتمبر 642م تسليم حاكم الاسكندريه البيزنطى المدينه لعمر بن العاص